Aktif ya da pasif olarak sigara içmek hem fiziksel sağlık hem de genel yaşam kalitesi açısından oldukça zararlıdır. Sigara kullanımı üst solunum yolu enfeksiyonlarından akciğer enfeksiyonlarına kadar genel yaşam kalitesini etkiliyor. Cilt sağlığını da bozan sigaranın zararları saymakla bitmez. Zararlı alışkanlıklar konusunda masum gibi gözüken tadı tatlı ama kendisi acı olacak sonuçlara sebep olan e-sigaralarda yine son derece zararlı ve bırakılması gereken alışkanlıklardan. 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü’nde zararlı alışkanlıklarınızdan kurtulabileceğiniz 5 önemli yöntemi Liv Hospital Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Adnan Sayar anlattı.
Sigara genel yaşam kalitenizi bozar
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), amfizem gibi ciddi solunum problemlerine neden olabilir.
• Kalp damarlarının daralmasına ve kalp hastalıklarının gelişme riskinin artmasına neden olabilir. Sigara içenlerde kalp krizi geçirme riski, içmeyenlere göre daha yüksektir.
• Sigara içmek, üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve akciğer enfeksiyonlarına (örneğin, zatürre) yakalanma riskini artırabilir. Bağışıklık sistemini de zayıflatarak daha sık hastalanmaya sebep olur.
• Sigara içmek başta akciğer kanseri olmak üzere, ağız, boğaz, yemek borusu, pankreas, böbrek ve mesane kanseri gibi bir dizi kanser türünün gelişme riskini artırır.
• Sigara içmek, mide ülseri ve reflü gibi sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir.
• Ciltte kırışıklıklara, erken yaşlanmaya ve cilt kanseri riskinde artışa neden olabilir.
• Sigara içmek, kısırlık riskini artırabilir ve kadınlarda düşük yapma riskini artırabilir.
• Sigara içenlerde nikotine bağımlılık gelişir ve bırakmak zorlaşabilir.
E-sigarayı en çok gençler kullanıyor
Elektronik sigara, sigara bırakmak isteyenlere önerilen, tam bırakana kadar ara geçiş döneminde kullanılabilen bir alternatif. Zararları hakkında yeterli bilgi olmaması, solunum fonksiyonlarında anlamlı bir bozulmaya sebep olmadığının gösterilmesi, sigara bırakmak isteyenler için, nikotin ihtiyacını karşılayan ve sigaradaki diğer zararlı maddeleri içermeyen bir alternatif olarak görülmesini sağlamıştı. Bu şekilde tütün piyasasında kendine yer bulan elektronik sigaralara, üretici firmalar aroma ve şeker ekleyerek tadını da cazip hale getirdiler. Tatlı, kötü kokmayan, yanmayan nikotin içeriği bu ürünü gençler için cazip hale getirdi.
Günümüzde özellikle lise ve üniversite öğrencileri arasında çok sayıda hiç “yanıcı” sigara kullanmadığını ancak e-sigara kullandığını söyleyen genç nüfus mevcut. ABD’de yapılan çalışmada lise öğrencileri arasında kullanımın %30’a yaklaştığı bildirildi. Son on yılda e-sigara kullanımı tüm dünyada hızla artış göstermekte. Bu artış incelendiğinde; sigarayı bırakmak için e-sigaraya başlayanların çoğunluğunun yanıcı sigaraya geri döndüğü buna rağmen yıllar önce sigarayı bırakmış olanların ise genç nüfus gibi e-sigaraya rağbet gösterdiği görüldü. Bu kadar yaygın kullanım, e-sigarayı halk sağlığı problemi olarak değerlendirilip pazarlama öncesi ayrıntılı analizlerin yapılmasını gerektirmekte. Ancak tüm e-sigaraların tütün ürünü olarak düzenlemeye tabi olması, insan sağlığı üzerine potansiyel zararlarını ölçmek için yapılması gereken araştırılmaların yapılmasını engellemekte. Kullanıcıların sonradan değerlendirilmesi ile yapılan analizler doğrultusunda elektronik sigaraların etkileri tahmin edilmeye çalışılmakta.
E sigaralarda nikotin, propilen glikol, gliserol, metaller, tatlandırıcı ve aroma katkı maddeleri içermektedir. Bu maddeler; bağımlılık, boğaz tahrişi, kuru öksürük, akciğer hasarı, böbrek yetmezliği, kardiyopulmoner toksisite, demans gibi çok çeşitli hastalıklara yatkınlık yaratabilmektedir. E-sigara kullanan kadın nüfusta vücut kitle indeksinin daha yüksek olduğu yani vücut ağırlığının olması gerekenden daha fazla olduğu gösterilmiştir.
Bütün bunlarla birlikte değerlendirdiğimizde yine bağımlılığa sebep olan e-sigaraların da tamamen masum olduğunu söylemek mümkün değildir.
Zararlı alışkanlıklarınızdan kurtulabileceğiniz 5 önemli yöntem
1- Bırakmayı gerçekten istemelisiniz
Sigarayı bırakmanın birçok farklı yöntemi vardır ve her birey için farklı yöntemler etkili olabilir. En önemli faktör ise kişinin sigarayı bırakmayı gerçekten istemesidir.
2- Kademeli bırakmayı da deneyebilirsiniz
Birdenbire bırakma bazı kişilerin sigarayla bağını tek seferde koparmasını sağlarken, yoksunluk belirtileri nedeniyle bir kesimin sigaraya geri dönmesine ve başarısızlık hissine kapılmasına neden olabilir. Bazıları içinse kademeli azaltma yöntemi ile sigaradan kurtulmak mümkündür.
3- Bantları tercih edebilirsiniz
Bunun yanı sıra sigaradaki bağımlılık yapıcı madde olan nikotini içeren, nikotin sakızları ve nikotin bantları bu sürecin daha kolay geçmesine yardımcı olur.
4- Birlikte tükettiğiniz içecekleri azaltabilirsiniz
Sigarayı bırakırken, sigarayla birlikte tüketilen içecekleri azaltmak ya da sigarayla özdeşleştirilen ortamlardan uzaklaşmak bu süreci kolaylaştıracaktır.
5- Akupunktur gibi alternatif yöntemleri tercih edebilirsiniz
Bazı hastalar hipnoz, akupunktur, meditasyon gibi alternatif yöntemlerden fayda görmektedirler. Sağlıklı yaşam modeline geçmek, düzenli egzersiz, stres yönetimi, sağlıklı beslenme, davranışsal terapiler de kişinin motivasyonunu yüksek tutarak sigaradan kurtulmasını sağlayabilir.
Sigara bırakma yöntemleri çok çeşitlidir. Sigara bırakmayı düşünen kişiler kendi yöntemlerini belirlemekte güçlük çekiyorsa ya da daha önceden bırakmayı denemiş başarısız olmuşsa sigara bırakma polikliniklerine başvurabilirler. Gerek davranışsal modeller, destek tedavileri, gerek ilaçlar, terapiler ile sigaradan tamamen kurtulmak mümkün.
