Evlilik tazminatı hakkında ne biliyorsunuz? Peki ya hamile kalmanızla birlikte yasal haklarınızı nasıl kullanabileceğinizi. Sevgili Avukat Gülen Hidayetoğlu kendisine sık sorulan soruların cevaplarını verirken haklarınızı her zaman arayın diye de not düşüyor.
Evlilik tazminatı nedir?
Kadın işçi, hali hazırda çalıştığı iş yerinden evlilik nedeniyle ayrılmak isterse aldığı tazminata denir. Bu husus İş Kanunun 14. Maddesinde tanımlanmıştır.
Kimler evlilik tazminatı alabilir?
Evlilik tazminatı alma hakkı sadece kadınlara tanınmış bir hak olup, erkekler faydalanamamaktadır.
Evlilik tazminatı almak için bir süre var mıdır?
Evet; evlilik tazminatı evlendikten 1 yıl içinde alınabilmektedir.
Kadın işçinin hamilelik halinde hakları neler?
Çalışan kadın işçi hamile kaldığında; doğum izni, doğum izninden döndüğünde aynı pozisyonda çalışmaya devam etme hakkı , emzirme (süt) izni verilmiştir. Ayrıca işverenin hamilelik nedeni ile kadın çalışanı işten çıkarması da yasaktır. Bunların yanı sıra 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici İş Göremezlik Ödeneği başlıklı 18. Maddesi c bendindende Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Kanunun lafzından da anlaşılacağı üzere kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde bu süreler doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz hafta olarak belirlenmiştir.
Bu hak İş Kanunu’nda nerede tanımlanmıştır?
4857 sayılı İş Kanununun “Analık Halinde Çalışma ve Süt İzni” başlıklı 74. Maddesinde tanımlıdır.
Doğum izni yıllık izinden mi sayılacak?
Hayır, doğum izni yıllık izinden ayrı olarak kabul edilmektedir. Kadın işçi tarafından kullanılan doğum izni, sanki işçi çalışmış gibi hesaba katılmakta, işçinin yıllık izinleri baki kalmaktadır.
Doğum izninden sonra hemen çalışmaya başlamak zorunda mıyım?
Hayır; doğum izni bittikten sonra, çalıştığınız iş yerinden 6 ay ücretsiz izin alma hakkınız bulunmaktadır.
Süt izni nasıl kullanılır?
Kadın işçinin bebeğini emzirmek için süt izni hakkı bulunmaktadır. 4857 Sayılı İş Kanununun 74. Maddesinde belirtildiği üzere; çocuk bir yaşına gelinceye kadar, onu emzirmesi için kadın işçinin günde toplam bir buçuk saatlik süt izni hakkı bulunmaktadır. Kadın işçi günde toplam bir buçuk saatlik süt iznini hangi saatler arasında ve kaça bölerek kullanacağını kendisi belirler.
Süt izni kullandığım için 1,5 saatlik süre maaşımdan düşer mi?
Hayır, düşmez. Süt izni süreleri çalışma süresinin içinde sayılır.
Doğumdan sonra işten ayrılma hakkım var mı?
Kadınların , evlendikten 1 yıl sonra evlilik tazminatlarını alarak işten ayrılma hakları varken, aynı hak doğum için verilmemiştir.
Hamile olduğu için işten çıkarılan bir işçinin hakları neler?
İşine sırf hamile olduğu veya doğum yaptığı veya çocuğu olduğu için işten çıkartılan bir kadın en az 30 işçinin çalıştığı bir iş yerinde en az altı aydır çalışıyor ise işe iade talebiyle arabulucuya ve sonrasında iş mahkemesine başvurabilir. 30’dan az işçinin çalıştığı bir iş yerinde çalışıyorsanız veya en az altı aylık kıdeminiz yoksa kötü niyet tazminatı talep edebilirsiniz arabulucudan ve sonrasında iş mahkemesinde dava açabilirsiniz.
Doğum borçlanması ve emeklilik hakları nedir?
Çalışan annelere erken emeklilik konusunda da bazı avantajlar sağlanmıştır. Sigortalı olduktan sonra doğum yapan anneler, 3 çocuğa kadar çalışmadıkları süreleri borçlanma yapabiliyorlar. Buna göre 3 çocuk için doğum borçlanması yapan anneler çalışmadıkları doğum sonrasına ilişkin bu süreler için 2 bin 160 gün, yani 6 yıl prim kazanabiliyor. Ancak borçlanılacak sürelerde annenin çalışmamış, yani adına prim ödenmemiş olması ve çocuğun yaşaması şartı var. Her çocuk için 2 yıl yani, 720 prim günü kazanılıyor. Şuan günlük 27.29 TL olan borçlanma tutarı aylık olarak 818.70 TL’dir. Asgari ücrete yapılan zam oranları ile her yıl Ocak ayında bu rakamlarda artmaktadır. 31.12.2019 tarihine kadar 1 çocuk için ödenecek rakam 19.648.80 TL’dir. 2 çocuk için 39.297,60 TL olup 3 çocuk borçlanması yapacaklar için ise bu tutar 58.946,40 TL’dir.
Doğum esnasında meydana gelen kusurların-hataların tazmini nasıl olmakta?
Doğum sırasında bazen birtakım doktor hataları meydana gelebilmektedir. Bu durumda doğumun özel hastanede mi yoksa devlet hastanesinde mi gerçekleştiği önem teşkil etmektedir. Doğum eğer özel hastanede gerçekleştiyse doktor ve hastane yönetimi sorumlu iken yani dava ilk derece mahkemelerinde doğrudan doktor ve hastane yönetimine karşı açılabilecekken , doğum devlet hastanesinde gerçekleştiyse , zarar görenin doktora doğrudan dava açma hakkı bulunmamaktadır. Onun yerine Sağlık Bakanlığı’na karşı İdari Mahkeme’de dava açılabilecektir.
Doğumdan sonra anne ya da babanın vefatı halinde çocuğun velayeti ne olacak?
Çocuk evlilik birliği içinde doğduktan sonra bir boşanma meydana gelmediği ya da hakim kararı olmadığı müddetçe anne-baba ortak velayet yürütürler. Ancak taraflardan ölümü halinde sağ kalan taraf çocuğun velayetini tek başına yürütecektir.
Kadın hamileyken babanın vefatı ile miras durumu ne olacak?
Bir kişinin, hukuken şahıs olarak kabulü için tam ve sağ doğması gerekmektedir. eş hamile iken vefat ederse, miras doğuma kadar açılmayacaktır. Doğumdan sonra çocuk tam ve sağ olarak dünyaya geldiyse ancak o halde mirasçı sıfatına hak kazanacaktır ve miras çocuğun doğumu ile birlikte paylaşılacaktır.
