Sosyolog & Aile Danışmanı Kimya Çifçi Dumlu evliliklerle ilgili sorunlarda çözüm odaklı olmanın altını çizerek önerilerde bulunuyor.
Kadın: Bu akşam dışarı çıkalım mı?
Erkek: Daha 15 gün önce dışarı gittik, kusura bakma ama yorgunum. Hem öyle her gün her gün annenlere gidemeyiz..
Kadın: Anlayıp dinlemeden yine konuyu annemlere getirdin ya aşk olsun sana. Nedir bu annemlerle alıp veremediğin, anlamadım.
Erkek: Ne olacak, bizi rahat bırakmaları dışında bir şey istemiyorum.
…. bu tür diyalogların hüküm sürdüğü evliliklerin bitmesi kaçınılmazdır.
Peki “evlilik çatışması ve çözüm yolları” nelerdir?
Sağlıklı ve mutlu ailelerde bile zaman zaman çatışmalar yaşanabilir. Her evlilik içerisinde çatışma, tartışma ve ardından çözüm bulma süreci, her ilişkinin doğasında yer almaktadır ve bir normal bir durumdur. Fakat; sağlıksız aileler çatışma çözümleme becerilerini geliştirememişlerdir. Sağlıksız aile yapısına sahip olan aileler krizleri fırsata çeviremeyip çatışmalarını çözümleyememektedir. Sağlıklı evliliklerde en önemli faktör evliliklerinde tartışma ve çatışma yaşamıyor olmaları değil, yaşadıkları tartışmaları çözüme bağlayabilmeleri ve çatışmalarını çözebilecek beceriye sahip olmalarıdır. Aksi takdirde aile içerisinde sürekli tartışmaların ve çözülemeyen çatışmaların birikmesi, ailenin zamanla evliliklerinde bağın azalmasına ve evliliklerinden aldıkları doyumu yitirmesine sebep olarak; kişilerde stres faktörünü yükselterek, aile ve evlilik fonksiyonlarında bozulmalara yol açar. Çatışmalı bir evlilik hayatı, kişilerin birbirlerine olan bağlılıkları ve güvenlerini azaltırken; depresyon, anksiyete bozuklukları, madde kullanımı, cinsel problemler gibi bireyleri etkileyerek pek çok sorunun sebebi olabileceği gibi çocuklarda ve ergenlerde davranış problemleri de oluşturmaktadır. Halbuki yaşanan problemler ve çatışma durumları, sorunları aşarak ilişkiyi geliştirebilmek amacıyla olumlu yönde kullanılabilir. Uzun süreli beraberlikler, çatışmayan çiftler değil; çatışmaları çözme becerisine sahip olan çiftlerin bir sonucudur.
Kısır döngü karı koca arasında geçen örnek diyalogunda farkettiniz mi?
Eşlerden biri kendini eleştiriliyor olarak algılar. Kullanılan dil ve anlaşılmadan kurulan iletişimden dolayı savunucu bir üslûp benimsendi. Karşı taraf kendisini eleştiriliyor ve yargılanıyor olarak algılar. O da savunucu bir cevap veriyor. Savunucu iletişim sürdükçe çatışmanın seviyesi de artar. Eşlerden birisi eleştirildiğini düşünse ve bundan rahatsız olsa bile kendisini eşinin yerine koyarak cevap verdiğinde kısır döngü sona erer. Çiftin arasında iletişimde sen dili ve ben dilinin öneminin anlaşıldığı bir diyalog olmuştur.
Bu tartışma kalıplarını siz de Kullanıyor musunuz?
• Sen zaten hep böyle yapıyorsun…
• Hep senin dediğin oluyor…
• Hep bildiğini okuyorsun…
• Seni son kez uyarıyorum…
• Bu evin reisi kim? Sen mi ben mi?
• Her zaman kendini haklı zannediyorsun…
Evlilik çatışmalarıyla başa çıkabilmek için sahip olunması gereken beceriler nelerdir?
İlişkilerde çiftlerin yaşadıkları problem ve çatışmaları nasıl sonlandırdıkları da önemli bir konudur. Tartışmaların sonlanma biçimleri, çiftin problemi çözülmüş olarak algılamalarını ya da
problemi uzun süre taşımalarını belirler.
Eğer ilişkinizde yaşadığınız tartışmalar;
Boyun Eğme – Pes Etmek: Taraflardan birinin diğerinin fikirlerini istemeden kabul etmesi.
Vazgeçme: Hiçbir uzlaşmaya varamadan çatışmanın çözümsüz olarak ortada bırakılması. Problemin çözümsüz bir şekilde terk edilmesi.
Geri çekilme ve susma: Tartışmaktan kaçınma veya tartışmayı yarım bırakma (susmak ve dinlememe gibi). Bitiyorsa genellikle problemin çözülememesi anlamına gelir.
Fakat açık İletişim:
Çoğunlukla çiftler tartışırken aslında birbirlerinin ne dediğini tam olarak dinlemiyorlar. Zihinleri birbirlerinin ne dediğini anlamaya çalışmak yerine, karşısındaki susunca kendisinin ne diyeceğini düşünmekle meşgul olabiliyor. Tartışma esnasında birbirlerinin fikirlerini çürütmeleri gerektiği ya da her tartışmadan birinin galip çıkması gerektiği ön yargısıyla hareket ediyor olabilirler.
Açık iletişimde önemli olan hususlar şunlardır:
•Zihin okumaya çalışmamak; eşinizin fikirlerini ifade edebilmesi için onu can kulağıyla dinleyin.
•Tartışma esnasında olumlu tavrını korumak; suçlama ve eleştiriden uzak durmaya çalışın.
•Aynı fikirde olunmasa bile karşısındakinin neden böyle düşünüyor olabileceğini anlamaya çalışmak; konuya bir de onun gözünden bakabilmelisiniz.
•Aynı fikirde olunmasa bile karşısındakinin fikirlerine saygı göstermeye gayret edin.
Olumsuz düşünceleri kontrol edebilmek:
Tartışma esnasında eşler esas konudan uzaklaşarak birbirlerinin yetersizliklerine ve zayıf yönlerine odaklanırlarsa tartışma gittikçe daha acı verici ve rahatsız edici bir hâl alır. Bu sebeple
eşlerin birbirleri hakkındaki düşüncelerini kontrol etmeyi öğrenmeleri gerekir. Ayrıca düşünceleri olumsuz da olsa en olumlu yoldan ifade etmeyi seçmeleri, ilişkinin sağlığı açısından önemlidir.
Affedicilik:
Her evlilikte, yaşanan çatışmalar dolayısıyla zaman zaman eşler arasında incinmişlik ve kırgınlık duyguları meydana gelebilir. Eğer eşler duygularının zeminine birbirlerine duydukları bağlılığı yerleştirirlerse bu, ilişkilerini güçlü tutar ve birbirlerini affetmelerini kolaylaştırır. Çatışma durumları anlayış ve affedicilikle çözümlenemediği takdirde, ilişkide karşılıklı sevgi bağının
gelişmesi mümkün olamaz. Yaşanan tüm olaylar, zamanla geride kalır. Onları zihinde yaşatarak sürdürmek ise kişinin tercihidir. İlişkinin olumlu yönlerine ve içinde bulunulan ana odaklanmak, her zaman için daha sağlıklı bir yoldur.
Problem çözme becerisi:
Çiftler, problemlerine eleştirel bir tarzda yaklaşır ve “sen ve ben birbirimize karşı” yaklaşımını benimsemeyerek birbirlerini destekleyici bir ilişki geliştirebilmişler ise problemlerine “takım ruhu” ile yaklaşırlar. Aslında tüm tartışmalarda her iki tarafın da ortak bir ihtiyacı da budur: karşısındaki kişiye kendisini tam olarak ifade edebildiğini ve karşısındaki tarafından anlaşıldığını
hissedebilmek. Burada önemli olan “sen-ben” çekişmesinden vazgeçerek “biz” olabilmeyi başarmak ve tartışmanın sonunda ortak sonuca ulaşabilmektir. Unutmayınız; Problemsiz evlilik yoktur. Evliliklerinde problemlerini başarıyla çözebilen veya problem çözme becerisini geliştirmeye ihtiyacı olan çiftler vardır.
