En az açlık hissi kadar önemli olan uykusuzluk hali tüm günümüzü hatta haftamızı ele geçirdiğinde işler pek de güzel gitmeyebilir. Üstelik uyuklama hali ile hatalar da yapabiliriz. Kendinizi yorgun hissettiğinizde ne kadar verimli olduğunuzu düşünür müsünüz? Aldığınız cevap muhtemelen sizi memnun etmeyecektir. Bu yüzden mümkün olduğunca sağlıklı uyku düzenini hayatınıza dahil etmelisiniz. Sağlıklı uykudan bahsediyoruz ama peki “sağlıklı uyku” nedir? Bunun için ne yapmalıyız? Bir uyku düzenimizin olmaması ya da yatar yatmaz uykuya dalamamızın sebebi nedir? Bu bir hastalığın habercisi mi yoksa aslında gayet normal bir durum mu? Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Belma Doğan Güngen anlattı.
Vücut için yararları nedir?
• Uyanıklık sırasında biriken metabolik atık ürünlerin beyinden temizlenmesini kolaylaştırır.
• Demans-Alzheimer’da da rol oynayan beta amiloid proteinleri dahil birçok zararlı atığın atılması için önemlidir.
• Hafızanın gelişmesi ve öğrenilen bilginin kalıcı hafızaya atılmasında önemlidir.
• Büyüme hormonu dahil birçok hormon sisteminin beyinle vücut arasındaki dengenin sağlar. Cinsellik hormonundan mutluluk hormonuna kadar hormon dengesinden sorumludur.
• Uyku ile gençlik dokuların genç kalması arasında ciddi bir ilişki mevcuttur.
• Kilo kontrolü sağlar.
• Bağışıklık sistemi güçlendirir.
Uykusuzluk nelere sebep olabilir?
Kısa süreli uykusuzluk; yorgunluk, depresyon, stres, baş ağrısı yaparken uzun süreli uykusuzluk; kalp damar hastalıkları, demans, obezite, sindirim sistemi bozuklukları, anksiyete bozukluğu ve diyabet gibi birçok kronik hastalık oluşumuna neden olabilir. Kanserden korunmada da uyku çok önemlidir.
Önerilere uyun, mışıl mışıl uyuyun
• Işık ve gürültüyü en aza indirin.
• Elektronik cihazları yatak odanızdan çıkarın.
• Odanızı havalandırın.
• Yatmadan önce fazla yemek yemekten kaçının.
• Yatakta geçirdiğiniz süreyi sınırlayın.
• Sadece uykulu hissettiğinizde yatağa gidin.
• Düzenli sabit bir zamanda uyanın.
• Gevşeme terapileri alın.
• Uyarıcı madde içeren kahve, çay, çikolata gibi gıdalardan özellikle saat 17:00’den sonra kaçının.
• Uyku öncesi alkol, sigara ve ağır yemek yemekten kaçının.
• Gündüz uykusu uyumaktan kaçının.
• Düzenli olarak hafif-orta düzeyde egzersiz yapın. Yoğun egzersiz yapmaktan kaçının.
• Meditasyon tekniklerini kullanın.
• TV izleme, bilgisayar işleri gibi işleri kesinlikle yatakta yapmayın.
Uyku bozukluğu hastalıkları nelerdir?
• Uykusuzluk (İnsomnia)
• Hipersomnia adı verilen fazla uyuma
• Parasomni adı verilen uyurgezerlik, uyku terörü, sayıklamak
• REM (Rüya dönemi) Uyku Davranışı Bozukluğu
• Huzursuz bacak sendromu
• Uyku apnesi
